Tüketici Hukuku

Tüketici Hukuku, tüketicilerin mal ve hizmet alımlarında karşılaşabilecekleri ekonomik kayıpları ve haksız uygulamaları önlemeyi amaçlayan, temel hak ve güvenliklerini güvence altına alan bir hukuk dalıdır. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun başta olmak üzere ilgili mevzuat, tüketicilere ayıplı mallarda ve hizmetlerde iade, değişim, ücretsiz onarım veya fiyat indirimi gibi haklar tanırken; sözleşmelerdeki haksız şartları, yanıltıcı reklamları ve ticari uygulamaları düzenleyerek tüketici lehine koruma sağlar. Tüketici, haklarının ihlal edildiği durumlarda öncelikle tüketici hakem heyetlerine veya tüketici mahkemelerine başvurarak yasal yollarla hak arayabilir. Bu hukuk alanı, tüketicinin güçlü ve bilinçli bir taraf olmasını, pazar dengesinin adil işlemesini ve ticari ilişkilerde güven ortamının tesis edilmesini hedefler.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un md. 11, tüketiciyi ayıplı ürün ve hizmetlere karşı koruyan en önemli düzenlemelerden biridir. Bu madde, satın aldığınız bir malda veya yararlandığınız bir hizmette bir ayıp (kusur) tespit etmeniz durumunda sahip olduğunuz dört temel hakkı tanımlar.

İlgili kanun hükmü, tüketici ayıplı bir mal ile karşılaştığında satıcıya karşı aşağıdaki seçeneklerden birini talep etme hakkını vermektedir. Bu haklar sıralı değil, seçimliktir; yani tüketici kendisi için en uygun olanı doğrudan talep edebilir.

1. Ayıbın Ücretsiz Giderilmesini Talep Etme: Satıcıdan, ayıplı malı ücretsiz olarak onarması ve ayıptan arındırması istenebilir.
2. Ayıpsız Mal ile Değiştirilmesini Talep Etme: Ayıplı malın, aynı nitelikte ve ayıpsız yeni bir mal ile değiştirilmesi talep edilebilir.
3. Bedelden İndirim Talep Etme: Malı ayıplı halde kabul edip, ayıp oranında bir bedel indirimi istenebilir.
4. Sözleşmeden Cayma: Malı ayıplı olduğu gerekçesiyle iade edip, ödenmiş olan bedelin tamamının iade edilmesi talep edilebilir.

Haklılık durumu her ne olursa olsun ilgili mevzuat hükümlerine uygun süreler içerisinde söz konusu hakların kullanılmaması, zamanaşımının kesilmemesi ya da ilgili mercilere başvuruların yapılmamış olması dava sürecinin sonunda davanızın usulden reddedilmesi ile sonuçlanma riskini taşımaktadır. Bu yüzden sözü edilen tüm süreçlerde Tüketici Hukuku konusunda uzman bir avukata danışmak büyük önem arz etmektedir.